Nagrađivanjem najvernijih korisnika i promocijom knjige „Timočka buna – kultura sećanja; Timočka buna – bibliografija” autora Jelice Ilić, muzejskog savetnika Narodnog muzeja „Zaječar” i Bobana Đorđevića, diplomiranog bibliotekara savetnika, Narodna biblioteka „Stevan Sremac” obeležila je proteklog petka, 1. marta, svoj rođendan.
U ime kolektiva biblioteke i u svoje ime, prisutne je pozdravila direktorka ove ustanove kulture Jasmina Paljević Ilić.
– Ovo je godina jubileja, kada naša biblioteka obeležava 155 godina od osnivanja prve čitaonice. Značajna godina za našu biblioteku, zato želimo da ove godine što više promovišemo naše fondove, pre sega zavičajni fond i da ojačamo sponu između čitaoca i biblioteke. Zahvalila bih se pre svega osnivaču, Opštini Sokobanja na nesebičnoj i bezrezervnoj podršci i pomoći, članovima Upravnog odbora na svom angažovanju i radu bez ikakve nadoknade, kao i preduzećima, ustanovama, školama književnim klubovima, na podršci i saradnji. Hvala vam što ste svi došli jer lepo je znati da niste sami i da su uz vas oni koji vas vole i cene – rekla je Paljević Ilić.
Prvo Čitalište u Banji osnovano je 1869.godine. O tome postoji pisani dokument upućen ministru prosvete i crkvenih dela u kome ga načelnik okruga Aleksinačkog, gospodin Dević obaveštava da je otvoreno Čitalište – Banjska čitaonica. Jedan od prvih predsednika čitaonice bio je Ljubomir Didić ugledni banjski trgovac, političar i narodni poslanik. Čitalište je često menjalo sedište: zgrada Špitalj, restoran Sokograd, Zelengora, Paunkovićev dućan, Direkcija trgovinskog preduzeća, Stara opština, Stara škola. Posle Drugog svetskog rata pri Narodnom univerzitetu formira se Biblioteka koja je bila smeštena u prostorijama zgrade „Stari Sokograd”.
Pedesetih godina dvadesetog veka, izdvaja se i postaje samostalna ustanova. Biblioteka ulazi u sastav Centra za kulturu 1973. godine sve do 1995.godine kada je osnovana kao samostalna ustanova – Narodna biblioteka „Stevan Sremac”. Biblioteka se od 1985. godine nalazi u zgradi koja je pre Drugog svetskog rata pripadala dedi glumca Ljubiše Bačića, sokobanjskom trgovcu.
Dan Narodne biblioteke „Stevan Sremac” čitavom kolektivu, ali i građanima, vernim korisnicima, čestitala je narodna poslanica Olivera Denić.
– Želim da čestitam više od 15 decenija postojanja Narodne biblioteke. Toliko dugo trajanje je samo pokazatelj da stvari koje imaju pravu vrednost kao što je čitalaštvo, kultura, opstaju i traju uprkos svim izazovima na koje se nailazi jer ‘svako vreme ima svoje breme’. Nažalost, u nekim prošlim vremenima smo imali prilike da kultura bude potpuno izopštena, da bude na margini naših života. Međutim, sada na lokalnom i državnom nivou dajemo sve od sebe da ta kultura dobije status kakav zaslužuje – rekla je narodna poslanica Denić.
U ime osnivača, opštine Sokobanja, rođendan biblioteke čestitala je i predsednica Skupštine opštine Sokobanja Danijela Vasiljević.
– Čestitam vam 155 godina u ime opštine Sokobanja, čestitam svima onima koji vole da čitaju i koji vole knjige, i svima vama koji ste uprkos ovom internet dobu uspeli da sačuvate ovo blago. Vi ste čuvari ovog čudesnog sveta. Što kažu ‘nestaju plemena, nestaju ljudi, nestaju države, ali knjige ostaju’. Od sveg srca želim vam mnogo uspeha i u narednom periodu – rekla je Vasiljević.
Svake godine, za svoj rođendan biblioteka nagrađuje svoje najvernije čitaoce. Ove godine na odeljenju za odrasle, to su Borka Pejić sa 129 pozajmica i Nataša Đorđević sa 110 pozajmica. Korisnici sa najviše pozajmljenih knjiga u prošloj godini na odeljenju za decu su: Lena Golubović, Marica Biculović, Mihailo Đorđević, Tara Denić, Petka Đorđević i Angelina Đorđević.
Najmlađi korisnici biblioteke su: Dorotea Petrović, Petra Đurić i Andrea Živković, sve tri rođene 2021. godine.
O knjizi „Timočka buna – kultura sećanja; Timočka buna – bibliografija” govorila je Jelice Ilić, jedan od autora ovog dela koje je izašlo iz štampe prošle godine, povodom 140 godina od Timočke bune.
– Knjiga se sastoji iz dva dela kao što i naslov kaže. U prvom delu se govori o načinima obeležavanja ovog bitnog događaja iz naše istorije, podizanje spomenika posvećenih njoj, Timočka buna kao inspiracija umetnicima. Imamo deo koji se odnosi na njenu istoriografiju i Timočka buna u muzejskim zbirkama i postavkama. U drugom delu je bibliografija koja se odnosi na ono što se čuva od pisanog materijala o buni u Zaječaru u biblioteci, arhivu i muzeju – rekla je autorka.
Ono što je posebno interesantno je da autorka zastupa stanovište da Timočka buna nije počela u Krivom Viru, kao što uglavnom stoji u mnogim tekstovima, već u selima opštine Sokobanja, tačnije ili u Sesalcu ili Čitluku.
– Davne 1927.godine u listiu ‘Politika’ pojavila se informacija, odnosno izjava tada živih aktera tog doba, da Timočka buna nije počela u Krivom Viru već po jednima u Sesalcu, a drugima u Čitluku, dakle u selima opštine Sokobanja. Što znači da je organizovan pokret naroda protiv apsolutizma Obrenovića, odnosno Timočka buna, započela u Sokobanjskim selima – istakla je autorka.
Narodnoj biblioteci „Stevan Sremac” osnivač je 2018. godine dao na upravljanje Zavičajni muzej, Legat slika Miluna Mitrovića i bioskop „Moravica”. Uz podršku Ministarstva kulture nabavljena je oprema za digitalizaciju i postavljen je sajt digitalna biblioteka. Zgrada bioskopa je rekonstruisana. Biblioteka je, uz podršku Filmskog centra Srbije krajem prošle godine, nabavila novi projektor.
